Մի շատ թանկ հոդվածի պատմություն

Հայրս եկավ օտար ափերից: Կարոտներս առանք, թոռներին սիրեց, խաղաց հետները, հյուրերին պատմեց անցած օրերից, գործերից, հետագա ծրագրերից: Գնացին բոլորը, մնացինք մենք մերոնցով: Բացեց պայուսակները, հանեց նվերները, ուրախացանք, ամեն մեկս մեր նվերի հետ ծանոթանալու գնացինք, մեկուսացանք…  Ամիսների հուշերը գրկին ու մի թերթ ձեռքին եկավ սենյակս: Ինձ մեկնեց թերթը, նախքան կվերցնեի, նայեցի հորս աչքերին` հասկանալու, թե ինչ է տալիս ինձ, գիտեմ, նա հենց այպես չի մտնում իմ սենյակ, ու եթե որևէ իր է տալիս, ուրեմն ասելիք ունի, ուրեմն իր համար թանկ է, իրեն շատ հարազատ է…

Կարդա՜ ինձ համար,- ասաց: Վերցրեցի ու, հորս աչքերի մեջ արցունքներ նկատելով հասկացա` հոդվածը հարազատ, շատ թանկ մարդու մասին է, այնքան թանկ, որ հայրս թերթը իր հետ հայրենիք է բերել, իր հարազատ օջախ և ուզում է իմ ձայնով լսել նրա մասին գրվածը.

Фрунзик Мкртчян перед смертю понял, что ада нет

Полное имя Фрунзика Мкртчяна – Мгер (Фрунзик) Мушегович Мкртчян. Ни с призами, ни со знаниями ему особенно не везло, хотя после “Мимино”, в 78-м, Мкртчян стал лауреатом Всесоюзнего кинофестиваля в номинации “Первый приз за лучшую актерскую работу”. Первая заметная роль Мкртчяна была в 1965-м, в картине “Двадцать шесть бакинских комиссаров”. Патом были “Тридцать три”, “Айболит-66”, “Кавказкая пленница”, “Не горюй!”, “Приключения Али-Бабы и сорока разбойников”, “Одиноким предоставляется общежитие”. Всего Мкртчян за свою жизнь сыграла более двадцати киноролей…

Կարդում եմ հանգիստ, ինքս էլ հուզվում եմ, բայց զսպում եմ արցունքներս, չնայած գիտակցում եմ այն ցավը, այն կարոտը, որ ծնվել է հորս սրտում օտարության մեջ, երբ ձեռքն է ընկել այս թերթը… Նա, կարծես կարդալով մտքերս, փորձում է վերհիշել.

   Ձու էի եփել, հին թերթեր կային տանը, փռեցի սեղանին, որ վրան լցնեմ ձվի կճեպը (հայրս ձու կամ ձուկ ուտելիս միշտ այս մեթոդն է օգտագործում, դե սովորություն է), բայց մտածեցի, մեծ է, մեջտեղից պատռեցի ու որ հակառակ երեսի վրա դրեցի սեղանին… ու նա այստեղ լռում է. նայելով երկու մասի բաժանված թերթին` դժվար չէ ենթադրել հորս լռության պատճառը:

Չիմանալով ինչ ասել, ես շարունակում եմ.

Очень сокрушался, что в последний момент прямо перед премьерой руководство Госкино вырезало из знаменитого “Мимино”, на его взгляд, один из самых остроумных кусков. Поднимаются в лифте гостиницы “Россия” Фрунзик Мкртчян, Вахтанг Кикабидзе и два японских туриста. Японцы пристально вглядываются в наших героев и один другому говорит: “Слушай, все-таки как эти русские похожи друг на друга”.

Резолюция Госкино была следующая: “Это уже слишком. Даже японские туристы не спутают Фрунзика и Бубу и русскими”…

Կարդում եմ ու մեկ- մեկ թաքուն հայացք գցում հորս վրա: Նա լուռ լսում է, հետո հանում է մուգ կապույտ թաշկինակն ու սրբում աչքերը:

…

-         Что ты имеешь в виду?

-         Потусторонний мир.

-         Описать можешь?

-         Это такое неописуемое место… Такой покой, такая легкость…Ни крови, ни кожи, ни тела. Свет и счастье. Ада нет. Блеф, выдумка. Придумали, чтобы людей пугать.

-         Может ты попал в хорошее место, другие попадают в ад?

-         У нас у всех один билет. Мой билет, к примеру, язва желудка. Мягкий вагон, экспресс “Ереван- тот свет”…

Կարդում եմ վերջին պարբերությունը.

Несколько лет назад я беседовал с близким другом Мкртчяна, народным артистом  ССС Хореном Абрамяном. Сокрушаясь о потере друга, он печально пошутил: “Ничего, время быстротечно. Как говорят в таких случаях американцы: встретимся в аду”. Нет, уважаемый Хорен Бабкенович, американцы, конечно, народ всезнающий, но в данном случае место встречи придется изменить.

Вардан Алоян

-         Պահիր այս թերթը, ասում է հայրս, ու անխոս դուրս գալիս սենյակից:

Ես միանգամից դատարկվում եմ, ու նորից բերնեբերան լցվում… վառվում եմ ու նորից հանգչում, սառում եմ ու նորից տաքանում… ձեռքիս պատռված թերթի պես պատռվում եմ ու…

Քիչ դեպքեր կան կյանքում, երբ ուզում ես մի բան ասել, բայց չգիտես ինչպես սկսել, ինչից սկսել. ես էլ չգիտեի, քանի որ շատ լավ եմ ճանաչում հորս, նա խիստ մարդ է, չնայած որ երբեմն գուցե նաև հուզվում է, բայց այ արցունքները… ինձ համար  մնում են անբացատրելի: Հուսամ տարածության մեջ ժամանակի որևէ կետում գուցե մի օր ես գտնեմ դրանց սպառիչ պատասխանը նույնպես…