Արամ Թոփչյանի նամակը Հրաչյա Սարիբեկյանին

Ողջույն, սիրելի՛ Հրաչ,

Երևի մտածում ես` իմ երկար լռության պատճառն այն է, որ, գիրքդ նվեր ստանալով, առանց կարդալու մի կողմ եմ դրել, իբրև գրադարանիս հերթական մեռյալ միավոր (ցավոք, հիմա շատերն են այդպես վարվում): Բնավ այդպես չէ. «Երկվորյակների արևը» սկսել եմ կարդալ առաջին իսկ օրվանից, բայց ընթերցել եմ դանդաղ` փորձելով գնահատել ու ճիշտ ընկալել ամեն մի նախադասություն, և այդ ընթացքում, միանգամից ասեմ, ունեցել եմ վայելքի (նաև` հաճելի զարմանքի) բազմաթիվ պահեր: 

Քո շարադրանքը յուրօրինակ է, մեզ համար սովորական շատ չափանիշներից տարբեր. կարծես երաժշտություն լինի, երբեմն` անսպասելի շրջադարձերով ու վայրիվերումներով, սակայն ընդհանուր առմամբ` հանդարտ ու վստահ ընթացքով, նման ընթերցողին աստիճանաբար իր հոսանքի մեջ ներքաշող և հայտնի ու անհայտ հեռուները տանող հեքիաթային գետի: Իբրև դասական երաժշտությանը քիչ թե շատ ծանոթ մեկը` ես կարող եմ դա զգալ ու տեսնել գրքիդ յուրաքանչյուր պարբերության մեջ, երբ տողերդ աննկատ անցնումներ են անում կյանքից դեպի երազ և հակառակը` դեգերելով մերթ հայտնի ու իրական, մերթ երևակայական ոլորտներում, ձեռք բերելով մերթ վառ ու գունագեղ, մերթ մռայլ և անգամ չարագուշակ ու մղձավանջային երանգներ, բայց միշտ պահպանելով մի ներքին ձգողական ուժ, որը ոչ մի ակնթարթ բաց չի թողնում ընթերցողին: Հողեղենի ու երազայինի, լույսի ու խավարի այս հմուտ գրչախաղն ակնառու օժտվածության վկայություն է: Բայց քո գրածի հետևում ես նկատում եմ ոչ միայն դա, այլև ինչպես անհագ ընթերցանության շնորհիվ ձևավորված, այնպես էլ ի բնե տրված նուրբ ճաշակ, ամեն ինչի ճիշտ չափն ու ձևը զանազանելու ունակություն: 

Տեսնում եմ նաև մի բանիմաց մարդու, որը քաջ գիտի, թե ինչ ասել է` լավ գրականության: Տեղյակ եմ, որ վերջերս, բավական թանկ գին վճարելով (եթե քո տնեցիք սա պիտի կարդան և քեզ պախարակեն, կանխավ ներողություն եմ խնդրում), ձեռք ես բերել Արիոստոյի «Մոլեգին Ռոլանդը»` Գյուստավ Դորեի անզուգական նկարազարդումներով: Պատկերացնում եմ` ինչպես ես ըմբոշխնում այդ գրքի թե՛ բովանդակությունը, թե՛ նկարչական արվեստը, և վստահ եմ, որ Արիոստոն, բազում ուրիշ հեղինակների հետ, որոնց դու մինչ այդ անկասկած կընթերցես, քեզ նոր լիցքեր են տալու` վիպագրության հերթական մեկ ամիսն արդյունավետ օգտագործելու համար (հանրահայտ է, որ դու տարին միայն մեկ ամիս ես գրում, իսկ մնացած ժամանակ կարդում ես):

Ջերմ շնորհավորանքներս, սիրելի՛ բարեկամ:

Գրքի համար շնորհակալությամբ`

Արամ Թոփչյան