Թագուհի Ասլանյան
Մհեր Մկրտչյանը կյանքում մեծ հարստություն չկուտակեց.
դրան չէր ձգտում նրա հոգին: Դրա փոխարեն նա վաստակեց հանդիսատեսի մեծ սերը, ընկերների
ու հարևանների նվիրումը: Այդ մարդիկ այսօր էլ հիշում են Ֆրունզիկին ու գնահատում իրենց
կյանքի այն պահերը, որ անցկացրել են Վարպետի
հետ: Իր սիրելի հարևանի մասին է պատմում Էլինար Շահենը, ում դերասանը բարձր էր գնահատում:
Նրանց հարևանությունն ու բարեկամությունը շարունակվեց մինչև Ֆրունզիկի ողբերգական մահը:
-
Հետաքրքիր է, որ յուրաքանրչյուր հանճարեղ
մարդ իր մեջ թաքնված մի հրաշք ունի: Դրանից զերծ չէր նաև Ֆրունզիկ Մկրտչյանը: Նա կարողանում
էր կանխատեսել իր ու շրջապատի հետ կապված այն իրադարձությունները, որ պետք է կատարվեին
թեկուզ մեկ րոպե հետո: Նրան ի վերուստ տրված շնորհքը` մի քիչ վերափոխված, փոխանցվել
էր որդուն` Վահագնին, որը, եթե կենդանի լիներ այսօր և առողջ լիներ, ապա համոզված եմ,
որ կհամալրեր հայ լավագույն նկարիչների շարքը, քանի որ շատ շնորհալի նկարիչ էր: Բացի
իր այդ տաղանդից`Վահագնը օժտված էր դիմացինի մտքերը կարդալու կարողությամբ: Դա իմանալով`
ես միշտ զգոն էի. աշխատում էի նրա ներկայությամբ առանձնապես որևէ բանի մասին չմտածել,
քանի որ նա անմիջապես կարդում էր իմ մտքերը և հետո բարձրաձայն պատասխանում ինձ: Ես
էլ սկզբում զարմանում էի, թե ինչ իմացավ այդ տղան, թե ես ինչի մասին էի մտածում:
Իսկ ինչ
վերաբերվում է Վարպետի երկնատուր շնորհին, ապա դա նա անձամբ ի ցույց դրեց մեզ: Նրա
ամենասարսափելի կանխատեսումը եղավ իր մահն ու թաղումը:
Դեկտեմբերի
28-ն էր` իր լավագույն ընկերոջ` Ազատ Շերենցի թաղման օրը: Վարպետն այնքան վատ էր, որ
չկարողացավ անգամ մասնակցել ընկերոջ թաղմանը: Հենց այդ երեկո էլ Վարպետը վախճանվեց:
Ես այդ օրն ասես երկրորդ անգամ կորցրեցի իմ հայրիկին:
Շուտով նրա բնակարանում հավաքվեցին նրա բոլոր հարազատներն
ու մտերիմները: Այն ժամանակ նրա դուստրը` Նունեն, դեռ կենդանի էր, և հենց նա էլ մեզ
պատմեց, որ նախորդ օրը Մհերը գնացել էր աղջկա տուն և ասել, որ եկել է նրանց հրաժեշտ
տալու: Նա թերևս զգացել էր, որ իր կյանքն ավարտվում է: “Ինձ թաղելու են ամենալավ օրը,
երբ կանանց ձեռքերը խմորի մեջ կլինեն: Իմ շնորհիվ իմ ամբողջ թաղամասը երկու շաբաթ լույս
կունենա. իմ մահով կլուսավորեմ հարևաններիս”: Եվ մանրամասն նկարագրել էր, որ իր դագաղը
կդնեն Օպերայի և Բալետի շենքի երկրորդ հարկի սրահում: Կգա Լևոն Տեր- Պետրոսյանը և կկանգնի
իր գլխավերևում: Բայց երկար չի կանգնի, քանի որ գյումրեցի մի կին` սև շորերով, կմոտենա
նրան ու բարձրաձայն կբողոքի, այնպես որ նախագահն իր մարդկանց հետ կթողնի ու կհեռանա:
Ու հետո իրեն կհանեն դուրս` Թումանյան փողոց, որ հասցնեն իր թատրոն, բայց ճանապարհին
կփոշմանեն. “Մեր Ֆրունզին բա չտանե՞նք
Պրոսպեկտով ներքև, և ուղղությունը կփոխեն դեպի Մաշտոցի պողոտա”:
Վարպետի կանխատեսումներն իրականություն դարձան:
Հրաժեշտի արարողությանը ես հարազատների հետ նստած էի, երբ Լևոն Տեր- Պետրոսյանը եկավ
մեծ դերասանին հրաժեշտ տալու: Գյումրեցի մի կին մոտեցավ նախագահին ու ամոթանք տվեց,
թե Ֆրունզը մեռնի, ամբողջ Գյումրին նրա թաղմանը ներկա լինելու հնարավորություն չունենա՞:
Եվ ղեկավար կազմը հապշտապ թողեց ու հեռացավ: Իսկ երբ Վարպետին փողոց էին դուրս բերել,
պատշգամբներից ալրոտ ձեռքերով կանայք դուրս էին եկել դերասանին հրաժեշտ տալու:
Երբ
Վարպետին արդեն Թումանյան փողոցով իջեցնում էին դեպի թատրոնի շենք, փոշմանեցին, և սգո
թափորը ուղղություն վերցրեց դեպի Մաշտոցի պողոտա: Էլ չեմ ասում այն մասին, որ նրա թաղմանը,
ինչպես նաև հաջորդ մի քանի օրերին հայ ժողովուրդը “լուսավորվեց”. bոլորիս տներում շուրջօրյա
լույս կար…
Շատ բարի
էր, համառ` աշխատանքով, մարդասեր էր: Մհեր Մկրտչյան դեասանը և Մհեր Մկրտչյան մարդը
նույն հանճարեղ անձնավորությունն էր. ամաչկոտ, հումորի մեծ զգացումով, անկեղծ, ինչ
-որ տեղ` նաև միամիտ, բարեսիրտ ու հոգատար մարդն էր, որը միևնույն ժամանակ կարող էր
ողբորգություն ապրել և ուրախությունից ցնծալ:
