Ձեզ եմ ներկայացնում կինոգետ Րաֆֆի Մովսիսյանի զրույցը ռեժիոսր Դիանա Կարդումյանի հետ
- Դիանա, սա “Դիալոգներ” ֆիլմի մասին առաջին հարցազրույցն է, ինչի՞ց կուզենայիր սկսել մեր զրույցը:
-Կինոն ինձ համար պատկերով խոսելու հնարավորություն է: Իմ նկարահանած կինոն իմ երկխոսությունն է յուրաքանչյուր դիտողի հետ առանձին-առանձին: Եվ հիմա ասել, թե գիտեք` ֆիլմը սրա մասին է կամ նրա, չի նշանակի, որ ես որևէ կարևոր բան ասած կլինեմ ֆիլմի վերաբերյալ: Իմ պատմածը կշոշափի ֆիլմի մակերեսային շերտը միայն: Ես մեծ ցանկություն ունեմ, որ ֆիլմը շատ մարդ տեսնի, այսինքն` ինձ շատերը հնարավորություն տան իրենց հետ երկխոսելու:
- “Դիալոգների” գլխավոր հերոսներից մեկը մեր մայրաքաղաքն է, որը, ըստ իս, շատ շահեկան է ներկայացված քո ֆիլմում, և այն միանշանակ կարող էր այցեքարտ դառնալ Երևանի քաղաքապետարանի համար էլ:
- Համաձայն եմ: Երբ զբաղված էի ֆիլմի նկարահանման համար անհրաժեշտ գումարը հայթայթելու գործով, Երևանի քաղաքապետարանը ևս մտնում էր ներդրում կատարողների հնարավոր ցուցակի մեջ: Դիմումս քաղաքապետարանի կողմից արժանացավ բացասական պատասխանի: Գուցե այն պատճառով, որ իմ պատկերացրած Երևանի հմայքը, իր ճարտարապետության, քաղաքային կերպարի մեջ է, այլ ոչ անճաշակ կանաչ թավջութակ-թիթեռ-միթեռների, որոնցով օր օրի “հարստանում” է Երևանը: Իմ պատկերած Երևանը одноклассники-ի համար չէ: Եվ ես երազում եմ ապրել այն Երևանում, որը պատկերել եմ իմ ֆիլմում, որը կար, բայց հիմա քիչ-քիչ անհետանում է:
- Ընդհանրապես քո կինոյին հատուկ է պոետիկ հարդարված տարածությունն ու իրականությունը: Արդյո՞ք դա փախուստ չէ, և հնարավո՞ր է, որ մի օր պատկերես այն իրականությունը, որին ամեն օր բախվում ես, նույն քո ասած` կանաչ զրթուզիբիլների օրինակով:
- Այնպես չէ, որ ես այդ իրականությունից շատ հեռու եմ և երբեք չեմ էլ փորձել արհեստականորեն ինձ սահամանազատել իրականությունից: Իմ կինոյին հատուկ տարածությունն առաջին հերթին թելադրում է բովանդակությունը: Չի բացառվում, որ մի օր նկարեմ սոցիալական սուր թեմայով ֆիլմ, որում բնականբար կլինի և՜ քաղաքի, և՜ իրականության, գուցե մինչ օրս իմ կինոյին ոչ հատուկ մյուս կողմը:
- Դիանա Կարդումյանը հայտնի է նաև ստեղծագործական անձնակազմի ընտրության հարցում գուրման լինելով, հատկապես` օպերատորների: Արդյո՞ք ճիշտ եմ նկատել, և դա կանխամտածվա՞ծ է:
- Գիտես, ինչպես ցանկացած գործում, այնպես էլ կինոյում, ես ոչ մի կերպ չեմ ընդունում ոչ պրոֆեսիոնալիզմը: Խոսքը տեխնիկական աշխատողից մինչև տնօրենի և օպերատորի մասին է: Գուցե Վահագն Տեր-Հակոբյանը կամ Հայկ Կիրակոսյանը շատերի համար միայն բրենդ են, բայց ինձ համար նրանք առաջին հերթին իրենց գործին քաջ տիրապետող պրոֆեսիոնալներ են, որոնք կարող են լուծել իրենց առաջ դրված ստեղծագործական խնդիրները:
- Գիտեմ, որ ֆիլմն արդեն պատրաստ է: Ե±րբ ես նախատեսում հայաստանյան պրեմիերան:
- Այնպես ստացվեց, որ ֆիլմի ռեժիսորը հանդիսանալուց զատ, ստիպված եղա զբաղվել կազմակերպչական հարցերով էլ, պրոդյուսերությամբ էլ: Ես` որպես ֆիլմի ռեժիսոր, արդեն պատրաստ եմ ցուցադրությանը, բայց որպես ֆիլմի պրոդյուսեր, դեռ ուրիշ նպատակներ ունեմ ֆիլմի հետ կապված: Ուզում եմ` ֆիլմի պրեմիերան տեղի ունենա որևէ կինոփառատոնում: Չգիտեմ` կհաջողվի՞ դա, թե՞ ոչ: Ամեն դեպքում, ես ձեռնարկում եմ բոլոր հնարավոր միջոցները, այնուհետև կլինի հայաստանյան պրեմիերան:
- Դիանա Կարդումյան անունը շատերի մեջ շարունակում է զուգորդվել “Աշնան արև” ֆիլմի հետ, բայց ֆիլմը որևէ հայտնի կինոփառատոնից չսկսեց իր մեկնարկը: Դա խոչընդո՞տ էր ֆիլմի համար, և այդ պատճառով ես ուզում “Դիալոգների” պրեմիերան հայտնի կինոփառատոնում տեսնել:
- “Աշնան արև” ֆիլմն ինձ համար ամենացավոտ թեմաներից մեկն է: Այդ ֆիլմը նկարեցի, երբ դեռ նոր էի ավարտել ինստիտուտը և, անկեղծ ասած, շատ ոգևորված էի արդյունքով: Սակայն ֆիլմն իր ստեղծման պահին որևէ ուշադրության չարժանացավ, ոչ մի պրոֆեսիոնալ կարծիք, ոչ մի գնահատական կամ ուշադրություն մասնագետների կողմից: Այսօր բոլորը խոսում են կինոդաշտի, կինոմթնոլորտի մասին: Բայց դա, հո՞ օդեղեն ինչ-որ բան չէ: Դու նկարահանում ես ֆիլմ, ասում ես քո խոսքը, բայց չես արժանանում պատասխանի: Տրամաբանական է, որ մենախոսության ճանապարհով ոչ մի դաշտ չի ստեղծվի: Իհարկե, տարիներ հետո “Աշնան արևի” մասին շատերը հիշեցին, խոսեցին էլ, մրցանակների էլ արժանացրին, բայց դա ուշացած պատասխան էր, քանի որ դրա կարիքը ես նկարահանելուց հետո ունեի: Վստահ չեմ, թե այսօր պատկերն ուրիշ է: Մեր հանդիսատեսն էլ մի տեսակ վատ բնավորություն ունի: Սիրում է, երբ իրեն հրամցնում են մի ապրանք, որի վրա արտասահմանյան որևէ կնիք կա: Առաջ վստահ էի, որ արտասահմանյան փառատոնին մասնակցելը հանդիսատեսի ընկալման հետ որևէ կապ չի կարող ունենալ: Ցավոք, մեր հանդիսատեսը կամ նույն մամուլն այդպես չի մտածում: Դրա համար էլ ցանկացած մեկը, լինի սկսնակ, թե պրոֆեսիոնալ, մի բան դեռ չարած` ուզում է դուրս ուղարկել, հետո նոր տեղացիներին հրամցնել: Այնինչ լրիվ հակառակը պիտի լիներ:
- Դու ունես արդեն հինգից ավելի կարճամետրաժ ֆիլմեր, ի՞նչն է խանգարում, որ վերջապես նկարահանես լիամետրաժ ֆիլմ, որի սցենարը երկու տարուց էլ ավելի է, ինչ պատրաստ է:
- Ամեն ինչն է խանգարում (ժպտում է): Ցավոք, այն մարդիկ, որոնք մշակույթի զարգացմանը նպաստելու հնարավորություն և պարտավորություն ունեն, խոշոր հաշվով, այնքան էլ սրտացավ չեն: Եվ դա որևէ կապ չունի հնարավորությունների բացակայության հետ: Պարզվում է` հնարավորություններ կան սիրողական մակարդակի գործերի պրոպագանդման համար: Հնարավորությունների սղության մասին ոչ ոք չի մտածում, երբ խոսքը “ՙՄեկ ազգ, մեկ մշակույթի” տնայնագործական պարերի ու ներկայացումների մասին է:
Բայց եթե մի օր որոշեմ նստել տանն ու ոչինչ չանել, ոչ ոք չի հարցնի, թե ինչու ֆիլմ չես նկարահանում: Եվ այդ համատարած անուշադրությունը սպառնում է իմ սերնդի ցանկացած ստեղծագործողի:
Комментариев нет:
Отправить комментарий