Մեծանալով հասկացա, որ մեծանում եմ ավելի խելամիտ մտքեր ու գաղափարներ իրականացնելու համար…

ԵՍ 

ես,
երբ գուլպաներս
կարող էի չուղղել... )))



… Ինչ լավ տարիներ էին, անհոգ էինք, թեկուզ գիտեինք, որ դասերը պետք է շուտ սովորենք, քանի դեռ չի մթնել ու սովորում էինք. սիրում էինք սովորելը… իսկ ցերեկային ժամերին` դասաժամերի ընդմիջումներին հարյուրավոր անբացատրելի հայացքներ էինք ստանում ու տալիս, տալիս ու ստանում այնքան ժամանակ, մինչև որ հասկանում էինք միմյանց… բայց կիսատը չէր լրացվում, քանի որ ամոթխածությունն ավելին էր, քան սերը, որ կար, որ պետք էր ու կարող էր բազմապատկվել, կարող էր եռապատկվել ու ապրել երկար, բայց շատ դեպքերում չէր ապրում… երազում էինք նոր դռներ բացելու մասին, երազում էինք ու քայլում առանց հետ նայելու… ամենաճիշտն էինք գտնում դա, քանի որ հետ նայելը ցավ էր պատճառելու, իսկ ցավ զգալու համար ոչ սիրտ կար, ոչ ժամանակ: Ու... 

Նպատակը, երբեմն, սպանում է այն, ինչը կարող է ապրել մարդու մեջ, բայց մեռնում է նպատակի իրագործման ճանապարհին:













ես, երբ ընտանիքով գնացել էինք լուսանկարվելու... 
ամառը թեժ էր նաև ձմեռային պահածոներ անելու համար… դե պատկերացրեք մի սեփական տուն իր մեծ բակով, սեղաններ ու լիքը ջահել աղջիկներ… խումբ – խումբ նստած կտրատում էինք գազար, հետո կանաչ պղպեղ, հետո լոլիկ, հետո սմբուկ, հետո… ու այսպես օրն անցնում էր… այս նույն խմբով գնում էինք օգնելու մյուսներին… ոնց էր այս ամենը կազմակերպվում չեմ կարող հստակեցնել, բայց քնելով գիշերը 2-ից ոչ շուտ ու արթնանալով 8-ից ոչ ուշ, ամեն ինչ հասցնում էինք… տղամարդկանց համար դաշտը հաց էինք տանում, լվացքն անում էինք, ոչ ներկայիս ավտոմատ լվացքի մեքենայով, իհարկե, փռում, հավաքում, արդուկում, դասավորում, հացը թխում, եթե օրն էր, ճաշը պատրաստում, այն էլ ոչ մի տեսակ և ոչ մեկ անգամ… տները փայլեցնում, բակն ավլում  այնպես, որ մի թղթի կտոր անգամ չէր երևում… այգին ջրում… այս բոլորի հետ հասցնում էինք ամեն օր գնալ ձորը, լողանալ. դա թերևս հանգստի ժամն էր, երեկոյան էլ բոլոր գործերը վերջացնելով վազում էինք հագնվելու, որ գնանք գյուղական ԴԻՍԿՈ-յին… :)))

Ժամանակին էլ սիրում էի հայրենիքս, բայց երբեք այսպես հասկանալի, ինչպես հիմա… հիմա գիտեմ` ինչու եմ սիրում ու ինչու երբեք չեմ ցանկացել մշտապես լքել երկիրս…


ես այսօր...
... Հիշում եմ սիրելի գյուղս ամռան ամիսներին` մեր ձորը… տղաները գյոլ էին կապում, մենք էլ գնում էինք լողանում ու պառկում մեծ- մեծ քարերի վրա… ձորը մի վայր էր, որտեղից ոչ ոք չէր ուզում տուն վերադառնալ մինչև ուշ երեկո… բայց անգործ թափառելը մեր գործը չէր, հազար ու մի անելու բան կար... 
Ամռան ամիսներին տասը կամ տասնհինգ հոգի էինք լինում տանը` հյուրեր տարբեր վայրերից… լինում էինք և ավելին… մենք` ամենափոքրերս միշտ լսողի դերում էինք լինում` էս բեր, էն տար, սրա համար վազիր խանութ, նրա համար վազիր հարևանի տուն… ու մեզ հետ էր լինում հին մագնիտոֆոնը…  ախ, ոնց էինք մենք նրան սիրում… նա մեզ փրկում էր, միշտ մեզ հետ էր, չարչարում էինք առավոտից գիշեր, ու եթե հանկարծ ծամում էր լենտն ու անջատվում, սկսում էինք հավաքել ու եղունգների լաքով կպցնել իրար: Ու...

Մեծանալով հասկացա, որ մեծանում եմ ավելի խելամիտ մտքեր ու գաղափարներ իրականացնելու համար…

ԱՎԱԳ ԵՓՐԵՄՅԱՆ. ՎԱՐԻԱՑԻԱ


Քաղաքներից մեկն է սա-
Հորիզոն, ծառեր`
Զարմանալի քնքշություն, զարմանալի ցավ,
Տոնին, սիրուն մասնակից` թիկնոցներն առեք,
Ապրենք մահը նախորդած, կյանքը մնացյալ…

Քաղաքներից մեկն է սա-
Անձրևներ բերող,
-Հիշատակներ կգան դեռ, որ փարվեն ֆոնին,
Մեզ անարվեստ կներեն տխուր աչքերով
Անցորդները անցողիկ` անտարբեր տոնին…

Քաղաքներից մեկն է սա-
Ու չի նահանջի,
Քանի ճչում է խորքից սերը` բախտ առ բախտ,
Թիկնոցների մեջ մարած անձրևներ անջիղ,
Անցորդների դեմքերում` ասուպներ առկախ…

Քաղաքներից մեկն է սա-
Կրկնվող ասուպ,
Եվ թիկնոցները սրտում շողշողում են սև,
Եվ անցորդը երկնքի ձայներն է լսում,
Եվ զնգում է երկնային խրախճանքը` սեր…

Քաղաքներից մեկն է սա-
Անանցնող բախտի-
Ջղաձգված դեմքերի աչքերոմ խաղաղ,-
Կամ անցորդը կգնա, սերը կհաղթի,
Եվ կամ տոնը… - մեր ուսից կախված մի մախաղ…

Քաղաքներից մեկն է սա-
Ընթացքից հեռու,
Լեռը մառախուղի մեջ` կույր պայծառատես,
Անցորդներին անցողիկ լեռն է ներելու-
Վերջին տոնին լքելով – մեր դեմքերն ու մեզ…
Քաղաքներից մեկն է սա-
Պարտքը` մեղեդի –
Միթե հանկարծ կցնդի ընկալումը ջինջ,-
Անցորդների սրտերով հեռացող գետի
Զղջում-ափերը թողած քեզ, նրան ու ինձ… 


Լսեք այստեղ

“Բանաստեղծությունը շատացել է աշնան հետ: Ձմեռն էլ ... վիպական կլինի”: Դավիթ Մուրադյանի ֆեյսբուքյան գրառումներից


Մարդ պետք է պաշտպանի իր լեզուն, որպեսզի լեզուն էլ պաշտպանի մարդուն:

***

Գուցե մարդն ավելի շատ գիտի, քան հասկանում է: Իսկ երբեմն էլ գուցե ... հակառա՞կը:

***

Իսկ արվեստը կյանքի պակաս տեղերը լրացնելու համար է:

***

Գիրը որպես ճակատագիր:
(
Արձագանք ճակատագրի օրվան, որը, ինձ անհայտ պատճառներով, գերմանացիք նշում են հենց նոյեմբերի 9 - ին:)

***

Գրականությունը ... չասվածն է: Գիր է դառնում այն, ինչը չես արտաբերել բարձրաձայն: Վեպերն ու բանաստեղծությունները տրվում են լռակյացներին:

(
Հույժ իրիկնային խոհ, որ գրանցվել է առավոտյան:)

***

Բառերին ազատություն տալը, - դրանք հնարավորինս քիչ գործածելն է: Այլապես՝ ծառա կդարձնենք:

(
Օրվա հղման հետգրություն:)

***
Երջանիկ ապագայի խոստումները մեծ մասամբ դժբախտացրել են ներկան:

***
Տեսակետը տեսադաշտ ունենալու համար է, այլ ոչ թե մի կետ տեսնելու:

(
Կյանքի ու գրականության բառարան)

***

Տևական մտքերը սովորություն ունեն իրականություն դառնալ: Գուցե մեր մտապատկերը, - թեկուզև մասնակի, - մեր իսկ կենսագրության հեղինա՞կն է:

Երկիրն ըստ մտապատկերի: Ոմանց դա հաջողվել է, ի դեպ:

***

Արևմուտքի բանական հայացքը: Արևելքի բնական իմաստությունը: Կամ մշտական հակասություն, կամ էլ, մեկը մյուսին գումարվելով, Կոստան Զարյան ...

***

Մի օր Սարյանն է նկարում մեր երկիրը, մի օր էլ`Հակոբ Հակոբյանը: Երազանք ու խոհ: Իսկ երբ միանում է Մինասը, դառնում ենք երազախոհ:

***
Բևեռներում նույն սառույցն է, անկախ այն հանգամանքից`հյուսիսայի՞ն է այդ բևեռը, թե՞ հարավային: Մարդն այդ միջավայրերում չի ապրում, բայց, չգիտես ինչու, մեծ մասամբ բևեռացնում է իր հայացքը: Այդպիսի հայացքի տակ ... ցուրտ է: Ու հողն էլ չի ջերմանում այնքան, որ ինչ -որ բան ծնի:

***

Արարատի բացակայությունը առավոտյան`մեկ ուրիշ երկրում արթնանալու պես:

***
Լավ գիրքը գերազանցում է հեղինակին, իսկ մեզ թվում է, թե հեղինակն է գերազանցել իրեն: Լավ ընթերցողը երբեք չի ասում`գրականություն չկա: Լավ ընթերցողը գրականություն գտնում է:

***
,,Ասիան հայինը չէ, բայց Արևելքը`այո: Արևմուտքը հայինը չէ, բայց Եվրոպան`այո;,, Կարող է պարադոքս թվալ, բայց այդ ո՞ր ճշմարտությունն է անպարադոքս:

***
Արվեստը հասկանում է մարդուն: Մարդն է, որ կարող է չհասկանալ արվեստ:

***

Դրախտում բանաստեղծներ չկային: Նրանք հայտնվեցին հետո, երբ Ադամն արտաքսվեց դրախտից: Պոեզիան կորուսյալի որոնումն է, մերթ ընդ մերթ` նրա դռներին մերձենալով: Արվեստը`,,մարդու պատասխանն Աստծուն,, (Բերդյաև): Թեպետ պատահում է երբեմն, որ հակառակ ճանապարհն էլ է բռնում:

Ի՞նչ պատճառ`այս մասին հիշելու: Բանաստեղծությունը շատացել է աշնան հետ: Ձմեռն էլ ... վիպական կլինի:

***
Ժամանակը` որպես հարցականի նշան: Գրականությունը` մարդու և հարցականի հարաբերություններ: Անընդհատ ,,Երկիր Նաիրի,,:

***

Ի վերջո, յուրաքանչյուրս իր Հայաստանն է ստեղծում: Թեկուզև` չիմանալով: Կամ էլ` հակառա՞կը:  “Երկիրը պարունակում է մարդու հոգեկանը” - ասում է Կոստան Զարյանը:

***
Չինական կայսրերից մեկի խորհրդականը գրում է իր տիրակալին. ,,Հարևան երկիրը ծնկի բերելու համար հարկ չկա զորք ուղարկել այնտեղ: Ընդամենն այնպես արեք, որ այդ երկրի բնակչությունն սկսի կասկածել իր արժեքներին, սրբություններին, հեղինակություններին,,...

Արդյո՞ք պատմության մազե կամուրջը ամենաբարենպաստ տեղն է`հիմնարժեքային տատանումների համար: Նույնիսկ միֆերը կարող են օգտակար լինել այդ պահին: Անկյունադարձը զգում է անկյունաքարերի պահանջ:

***
Ժամանակը չի անհետանում: Մնում է մարդու մեջ:

***
Ընթերցումներ կան, որոնք ակտուալ անցյալի զգացողություն են արթնացնում:

***

Անխուսափելի եզրակացություն. արվեստի իսկականը օրացույցից ավելին է: Արվեստի իսկականը գործ ունի հարացույցի հետ:

(
Երեկ, հուլիս 11 - ին, Փելեշյանի ֆիլմերի համահավաքը նորից դիտելուց հետո:)

***

Անխուսափելի (ինքնա) - հիշեցում. շտապելը հակացուցված է նույնքան, որքան ուշանալը:

***
Պարտվելուց վախեցողը չի՞ հաղթում:

(
Ոչ միայն ֆուտբոլի մասին:)

***
Իսկ գուցե այն, ինչ փնտրում է մարդը, իր մեջ է, բայց դա գտնելու համար առնվազն տասներեք տարվա ոդիսակա՞ն է հարկավոր:

(
Ինքնավերադարձի - ինքնահայտնաբերման թեման շարունակելով, մանավանդ որ հունիս 11 -ի եղանակը անսպասելիորեն փիլիսոփայական ստացվեց:)

***
Սասունցի Դավթի արձանին նայելիս արդյոք չի՞ առաջանում այնպիսի մի զգացողություն, թե հենց այս պատվանդանից է պոռթկում ,,Սուսերով պարը,,:

(Հունիսի 6 - ն է`Արամ Խաչատրյանի 110 ամյակը):

***
Օրն սկսելու հարց. մեծ հաշվով` պատմության գործողությունը չի՞ փոխվում: Փոխվում են միայն գործող անձի՞նք: Այդ դեպքում ի՞նչն ենք անվանում նոր էջ: Հին սյուժեն նորովի խաղարկելու տաղա՞նդը:

***
Եթե մեր ապրած դարը ինքնարդարացման անհրաժեշտություն զգա, կարող է նաև ասել. ,,Իմ ժամանակով երգել ու երգեր է գրել Շառլ Ազնավուրը:,,

Շնորհավոր ծնունդ, հոգիների բնակիչ !

***

Մե՞նք ենք նայում մեր ժառանգությանը, թե այդ ժառանգությունը` մեզ: Թանգարանային գիշերվա հարց, որը մեծահոգաբար պատասխան չի պահանջում, բայց օգնում է գոնե մի քիչ ... զգաստանալ: Բարով վայելենք մեր գանձերը այս իրիկուն:

***
Օրը կյանքի պես է. առավոտյան դեռ անսահման է թվում:

Դավիթ Մուրադյանի  ֆեյսբուքյան գրառումներից

ԲԼՈԳԻ ԱՋԱԿԻՑ

Կարդացեք նաև